Tổng quan zkSync
Giải pháp mở rộng trên Ethereum
zkSync là gì?
zkSync là một zkRollup (zero-knowledge rollup), về mặt kỹ thuật được gọi là “Validity Rollup”. zkSync được thiết kế để giúp Ethereum mở rộng quy mô bằng cách giảm tải một phần của mạng Ethereum, trong khi vẫn giữ được tính bảo mật của mạng Ethereum đối với dữ liệu giao dịch.
Rollup là gì?
Khi bạn đang sử dụng Ethereum, cho dù đó là gửi tiền cho bạn bè, thực hiện giao dịch, farm tokens hoặc xổ số vào meme coin, nó có thể khá tốn kém vì phí giao dịch đắt đỏ. Vì muốn giải quyết vấn đề đó, giải pháp Layer 2 ra đời cùng với đó là khái niệm Rollup. Ví dụ: So sánh việc sử dụng Etherum và Rollup trong chủ đề ngành hàng không.
Ethereum: Hành khách sử dụng phi cơ riêng, chi phí cực kì đắt đỏ.
Rollup: Được ví như các máy bay thương mại hoá, máy bay lớn cho phép chở nhiều người hơn và chi phí cho mỗi chuyến bay sẽ được san sẻ bởi tất cả các hành khách.
Máy bay thương mai cũng như Rollup, các hành khác là data sẽ được đặt trong máy bay tức một block rollup, Block rollup đó sẽ được đẩy lên Ethereum để xác minh một lần, và phí Ethereum phải trả được san sẻ cho những giao dịch trong Block đó. Hơn hết, Rollups có thể nhanh hơn và thậm chí mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Tham khảo thêm về ví dụ Rollup trong bài viết bên dưới.
zkSync có bảo mật hay không?
Mục tiêu của zkSync là giảm thiểu việc can thiệp của nhiều bên và tiến đến Trustless để giúp mở rộng Ethereum. Đây là một cách tiếp cận khác nhiều so với nhiều sidechains đã thực hiện (ví dụ: Binance Chain, Gnosis Chain, Polygon PoS, Avalanche’s C-Chain).
Tính bảo mật của zkSync được Ethereum và toán học bảo chứng với một bằng chứng mật mã học được tạo ra, được gọi là zkSNARK (Succinct Non-interactive ARgument of Knowledge).
Tính bảo mật thực tế được xác định bởi 2 yếu tố - tính hợp lệ và tính khả dụng (Validity and availability)
Tính hợp lệ: Trạng thái (ví dụ: số dư tài khoản) được xác minh để người xác thực (Validator) không thể đánh cắp tài sản của user.
Tính khả dụng: Dữ liệu luôn có sẵn, vì vậy người dùng luôn có thể rút tài sản của mình bất cứ khi nào họ muốn.
Ưu thế của zkSync là gì?
Vì zkSync là một giải pháp mở rộng quy mô Ethereum, bạn có thể mong đợi phí giao dịch thấp hơn nhiều.
1/100 phí Ethereum mainet đối với tokens ERC20 và ~ 1/30 đối với giao dịch ETH
Đáng tin cậy
Noncustodial
Nếu rollup operator gặp sự cố, bạn vẫn có thể lấy lại tiền của mình
Sẽ tương thích EVM ở zkSync 2.0
zkSync block explorer là gì?
zkSync có block explorer của riêng họ, cho phép bạn xem tất cả các giao dịch xảy ra trên rollup. Block explorer này được gọi là zkScan. Khi gửi giao dịch hoặc thực hiện giao dịch bằng ví non custodial Layer2, bạn có thể dễ dàng xem những gì đang xảy ra trên mạng lưới.
Có token zkSync không?
zkSync đã thông báo nhiều lần rằng sẽ có một token để giúp hỗ trợ hệ sinh thái của họ. Mặc dù vậy, các chi tiết xung quanh token đó vẫn còn là một bí ẩn.
Trong một Reddit AMA năm ngoái, nhóm của họ đã đề cập rằng ⅔ nguồn cung token sẽ được dành riêng cho cộng đồng để giúp phi tập trung hoá hệ sinh thái của họ nhiều nhất có thể.
Sắp tới zkSync có gì?
Các bước tiếp theo cho zkSync là chuẩn bị cho khả năng tương thích EVM bằng cách xây dựng zkRollup tương thích EVM đầu tiên, còn được gọi là “zkEVM”. Hay là “zkSync 2.0”, điều này sẽ cho phép bất kỳ protocol hiện có nào trên Ethereum, chẳng hạn như Sushiswap, Uniswap, Aave, Balancer, Compound, MakerDAO và Opensea, dễ dàng chuyển sang L2 và cho phép người dùng của họ hoạt động trong một môi trường dễ mở rộng hơn, rẻ hơn nhiều.
Nguồn: https://www.numio.one/what-is-zksync/
Theo dõi cộng đồng zkSync VN:
Twitter: https://twitter.com/zksyncvn
Telegram Chat: https://t.me/zksyncvn
Telegram Channel: https://t.me/zksyncvn_channel